VERORDENING (EU) 2023/2450

GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) 2023/2450 VAN DE COMMISSIE

van 25 juli 2023

tot aanvulling van Richtlijn (EU) 2022/2557 van het Europees Parlement en de Raad door vaststelling van een lijst van essentiële diensten

(Voor de EER relevante tekst)

DE EUROPESE COMMISSIE,

Gezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie,

Gezien Richtlijn (EU) 2022/2557 van het Europees Parlement en de Raad van 14 december 2022 betreffende de veerkracht van kritieke entiteiten en tot intrekking van Richtlijn 2008/114/EG van de Raad (1 ), en met name artikel 5, lid 1,

Overwegende hetgeen volgt:

(1) Richtlijn (EU) 2022/2557 heeft tot doel ervoor te zorgen dat diensten die essentieel zijn voor de instandhouding van vitale maatschappelijke functies of economische activiteiten ongehinderd op de interne markt worden verricht en dat de veerkracht van kritische entiteiten die dergelijke diensten verlenen, wordt vergroot.

(2) Te dien einde en overeenkomstig artikel 5, lid 1, van Richtlijn (EU) 2022/2557 wordt de Commissie gemachtigd een gedelegeerde handeling vast te stellen tot vaststelling van een niet-limitatieve lijst van essentiële diensten in de in de bijlage bij die richtlijn vermelde sectoren en subsectoren. De lijst moet door de bevoegde autoriteiten worden gebruikt voor het uitvoeren van een risicoRisico Betekent de kans op verlies of verstoring veroorzaakt door een incident en moet worden uitgedrukt als een combinatie van de omvang van een dergelijk verlies of verstoring en de waarschijnlijkheid dat het incident zich voordoet. Definitie volgens artikel 6 van Richtlijn (EU) 2022/2555 (NIS2-richtlijn) beoordeling en daarna moet de risicobeoordeling worden gebruikt om kritieke entiteiten te identificeren.

(3) De lijst van essentiële diensten moet algemeen worden opgesteld, zodat rekening kan worden gehouden met de specifieke kenmerken van de lidstaten, zoals omvang, bevolkingsdichtheid of geografische ligging. De lijst mag echter alleen betrekking hebben op de essentiële diensten van de in de bijlage bij Richtlijn (EU) 2022/2557 genoemde categorieën entiteiten. Daartoe mogen alleen diensten die worden verricht door entiteiten die onder die categorieën vallen, worden beschouwd als essentiële diensten, zoals gedefinieerd in artikel 2, punt 5, van Richtlijn (EU) 2022/2557.

(4) Meer in het algemeen moet de lijst van essentiële diensten worden gebruikt in het licht van alle relevante bepalingen van Richtlijn (EU) 2022/2557. Dit omvat de definitie van essentiële diensten als diensten die van cruciaal belang zijn voor het behoud van vitale maatschappelijke functies, economische activiteiten, de volksgezondheid en veiligheid of het milieu, alsook de definitie van een entiteit voor openbaar bestuurOverheidsinstantie Een entiteit die als zodanig is erkend in een lidstaat overeenkomstig het nationale recht, met uitzondering van de rechterlijke macht, parlementen of centrale banken, en die aan de volgende criteria voldoet: (a) zij is opgericht om te voorzien in behoeften van algemeen belang en heeft geen industrieel of commercieel karakter; (b) zij heeft rechtspersoonlijkheid of is bij wet gemachtigd om namens een andere entiteit met rechtspersoonlijkheid op te treden; (c) zij wordt, merendeels, door de staat, regionale autoriteiten of andere publiekrechtelijke instellingen gefinancierd, is voor haar beheer onderworpen aan toezicht door deze autoriteiten of organen of heeft een bestuurs-, leidinggevend of toezichthoudend orgaan waarvan de leden voor meer dan de helft door de staat, regionale autoriteiten of andere publiekrechtelijke instellingen zijn aangewezen; (d) zij is bevoegd tot natuurlijke personen of rechtspersonen bestuurlijke of regelgevende besluiten te richten die hun rechten op het gebied van het grensoverschrijdende verkeer van personen, goederen, diensten of kapitaal aantasten. - Definitie volgens artikel 6 van Richtlijn (EU) 2022/2555 (NIS2-richtlijn) en de bepalingen over het toepassingsgebied van die richtlijn. Krachtens artikel 1, lid 6, van Richtlijn (EU) 2022/2557 zijn overheidsdiensten die activiteiten verrichten op het gebied van nationale veiligheid, openbare veiligheid, defensie of rechtshandhaving, met inbegrip van het onderzoeken, opsporen en vervolgen van strafbare feiten, uitgesloten.

(5) Bijgevolg mogen de in deze gedelegeerde verordening op niet-exhaustieve wijze opgesomde economische activiteiten voor de toepassing van deze gedelegeerde verordening en Richtlijn (EU) 2022/2557 alleen als essentiële diensten worden beschouwd wanneer zij als essentiële diensten in de zin van die richtlijn worden aangemerkt.

HEEFT DEZE VERORDENING AANGENOMEN:

Artikel 1

Onderwerp

Bij deze verordening wordt overeenkomstig artikel 5, lid 1, van Richtlijn (EU) 2022/2557 een niet-limitatieve lijst vastgesteld van essentiële diensten als omschreven in artikel 2, punt 5, van die richtlijn in de in de bijlage bij die richtlijn vermelde sectoren en subsectoren.

Artikel 2

Niet-uitputtende lijst van essentiële diensten

De niet-uitputtende lijst van essentiële diensten bedoeld in artikel 1, zijn als volgt:

1. energiesector:
   • (a) subsector elektriciteit:
     • (i) levering van elektriciteit (elektriciteitsbedrijven);
     • (ii) exploitatie, onderhoud en ontwikkeling van een elektriciteitsdistributiesysteem (distributiesysteembeheerders);
     • (iii) exploitatie, onderhoud en ontwikkeling van een elektriciteitstransmissiesysteem (transmissiesysteembeheerders);
     • (iv) opwekking van elektriciteit (producenten);
     • (v) de dienst van aangewezen elektriciteitsmarktexploitant (aangewezen elektriciteitsmarktexploitanten);
     • (vi) vraagrespons (deelnemers aan de elektriciteitsmarkt);
     • (vii) samenvoeging van elektriciteit (deelnemers aan de elektriciteitsmarkt);
     • (viii) energieopslag (deelnemers aan de elektriciteitsmarkt);
   • (b) subsector stadsverwarming en -koeling: levering van stadsverwarming of -koeling (exploitanten van stadsverwarming of -koeling);
   • (c) subsector aardolie:
     • (i) olietransport (exploitanten van olietransportpijpleidingen);
     • (ii) productie van olie (exploitanten van olieproductie);
     • (iii) raffinage en behandeling van olie (exploitanten van olieraffinage- en behandelingsinstallaties);
     • (iv) olieopslag (exploitanten van olieopslag);
     • (v) beheer van olievoorraden, waaronder veiligheidsvoorraden en speciale olievoorraden (centrale entiteiten voor de voorraadvorming);
   • (d) subsector gas:
     • (i) levering van gas (leveringsbedrijf);
     • (ii) distributie van gas (distributiesysteembeheerders);
     • (iii) transmissie van gas (transmissiesysteembeheerders);
     • (iv) opslag van gas (opslagsysteembeheerders);
     • (v) beheer van een systeem voor vloeibaar aardgas (LNG) (LNG-systeembeheerders);
     • (vi) productie van aardgas (aardgasbedrijven);
     • (vii) aankoop van aardgas (aardgasbedrijven);
     • (viii) raffinage en behandeling van aardgas (exploitanten van installaties voor de raffinage en behandeling van aardgas);
   • (e) subsector waterstof:
     • (i) productie van waterstof (exploitanten van waterstofproductie);
     • (ii) opslag van waterstof (exploitanten van waterstofopslag);
     • (iii) overdracht van waterstof (exploitanten van waterstoftransmissie);
2. transportsector:
   • (a) subsector luchtvervoer:
     • (i) luchtvervoersdiensten voor commerciële doeleinden (passagiers en vracht) (luchtvaartmaatschappijen);
     • (ii) exploitatie, beheer en onderhoud van luchthavens en netwerkinfrastructuur van luchthavens (beheersorganen van luchthavens);
     • (iii) luchtverkeersleidingsdiensten (verkeersleidingsoperatoren);
   • (b) subsector spoorwegen:
     • (i) spoorwegvervoersdiensten (personen- en goederenvervoer) (spoorwegondernemingen);
     • (ii) exploitatie, beheer en onderhoud van spoorweginfrastructuur, waaronder passagiersstations, goederenterminals, spoorwegemplacementen en verkeersleidingscentra (infrastructuurbeheerders);
     • (iii) exploitatie, beheer en onderhoud van voorzieningen voor spoorwegdiensten (exploitanten van voorzieningen voor spoorwegdiensten);
     • (iv) exploitatie, beheer en onderhoud van verkeersleiding, besturing en seingeving alsmede telecommunicatie-installaties en -systemen voor besturing en seingeving (infrastructuurbeheerders);
   • (c) subsector water:
     • (i) binnenvaart-, zee- en kustvaartdiensten (passagiers- en vrachtvervoer) (binnenvaart-, zee- en kustvaartbedrijven voor passagiers- en vrachtvervoer);
     • (ii) exploitatie, beheer en onderhoud van haven- en havenfaciliteiten, en exploitatie van werken en uitrusting in havens, inclusief bunkeren, vrachtafhandeling, afmeren, passagiersdiensten, inzameling van scheepsafval en ladingresiduen, loodsen en slepen (havenbeheerders en entiteiten die werken en uitrusting in havens exploiteren);
     • (iii) verkeersbegeleidingsdiensten (exploitanten van verkeersbegeleidingsdiensten);
   • (d) subsector wegen:
     • (i) verkeersbeheercontrole, met inbegrip van aspecten die verband houden met planning, controle en beheersdiensten voor het wegennet, met uitzondering van verkeersbeheer of de exploitatie van intelligente vervoerssystemen wanneer deze geen essentieel onderdeel vormen van de algemene activiteit van overheidsentiteiten (wegbeheerders);
     • (ii) diensten op het gebied van intelligente vervoerssystemen (exploitanten van intelligente vervoerssystemen);
   • (e) subsector openbaar vervoer: openbaar personenvervoer per spoor en met andere vormen van spoorvervoer en over de weg (exploitanten van openbare diensten);
3. banksector:
   • (i) in ontvangst nemen van deposito's (kredietinstellingen);
   • (ii) kredietverlening (kredietinstellingen);
4. de sector infrastructuur van de financiële markten:
   • (i) exploitatie van een handelsplatform (exploitanten van handelsplatformen);
   • (ii) werking van clearingstelsels (centrale tegenpartijen);
5. gezondheidssector:
   • (i) verlening van diensten in de gezondheidszorg (zorgaanbieders);
   • (ii) analyse uitgevoerd door een referentielaboratorium van de Europese Unie (EU-referentielaboratoria);
   • (iii) onderzoek naar en ontwikkeling van geneesmiddelen (entiteiten die zich bezighouden met onderzoek naar en ontwikkeling van geneesmiddelen);
   • (iv) vervaardiging van farmaceutische basisproducten en farmaceutische basispreparaten (entiteiten die farmaceutische basisproducten en farmaceutische preparaten vervaardigen);
   • (v) vervaardiging van medische hulpmiddelen die als kritiek worden beschouwd tijdens een noodsituatie op het gebied van de volksgezondheid (entiteiten die medische hulpmiddelen vervaardigen);
   • (vi) distributie van geneesmiddelen (entiteiten met een distributievergunning);
6. drinkwatersector: drinkwatervoorziening en drinkwaterdistributie met uitzondering van de distributie van water voor menselijke consumptie wanneer die dienst een niet-essentieel onderdeel is van de algemene activiteit van distributeurs die andere goederen en goederen distribueren (leveranciers en distributeurs van water voor menselijke consumptie);
7. sector afvalwater: inzameling, behandeling en verwijdering van afvalwater, met uitzondering van de inzameling, verwijdering of behandeling van stedelijk afvalwater, huishoudelijk afvalwater of industrieel afvalwater wanneer deze geen essentieel onderdeel vormen van de algemene activiteiten van ondernemingen (ondernemingen die stedelijk afvalwater, huishoudelijk afvalwater en industrieel afvalwater inzamelen, verwijderen of behandelen);
8. digitale-infrastructuursector:
   • (i) levering en exploitatie van internet uitwisselingspuntInternet-uitwisselingspunt Een netwerkfaciliteit die de interconnectie van meer dan twee onafhankelijke netwerken (autonome systemen) mogelijk maakt, hoofdzakelijk om de uitwisseling van internetverkeer te vergemakkelijken, die alleen voor autonome systemen interconnectie mogelijk maakt en die niet vereist dat het internetverkeer tussen een paar deelnemende autonome systemen via een derde autonoom systeem verloopt, noch dit verkeer wijzigt of anderszins belemmert. Definitie volgens artikel 6 van Richtlijn (EU) 2022/2555 (NIS2-richtlijn) service (providers van internet exchange points);
   • (ii) levering van DNS-diensten (Domain Name System), met uitzondering van diensten met betrekking tot root name servers (DNS-dienstverleners);
   • (iii) exploitatie en beheer van registers voor topleveldomeinnamen (TLD-naamregisters);
   • (iv) levering van cloud computing-diensten (aanbieders van cloud computing-diensten);
   • (v) levering van datacenterserviceDatacenterservice Een dienst die structuren of groepen van structuren omvat voor de gecentraliseerde accommodatie, interconnectie en werking van IT- en netwerkapparatuur die gegevensopslag, -verwerking en -transportdiensten levert, samen met alle faciliteiten en infrastructuren voor energiedistributie en omgevingscontrole. Definitie volgens artikel 6 van Richtlijn (EU) 2022/2555 (NIS2-richtlijn) (leveranciers van datacenterdiensten);
   • (vi) levering van netwerken voor de levering van inhoud (aanbieders van netwerken voor de levering van inhoud);
   • (vii) verlening van trustdiensten (vertrouwensdienstVertrouwensdienst Een gewoonlijk tegen vergoeding verrichte elektronische dienst die bestaat uit: a) het aanmaken, verifiëren en valideren van elektronische handtekeningen, elektronische zegels of elektronische tijdstempels, elektronische diensten voor aangetekende bezorging en certificaten in verband met deze diensten, of b) het aanmaken, verifiëren en valideren van certificaten voor websiteauthenticatie, of c) het bewaren van elektronische handtekeningen, zegels of certificaten in verband met deze diensten. - Definitie overeenkomstig artikel 3, punt 16, van Verordening (EU) nr. 910/2014 aanbieders);
   • (viii) aanbieden van openbare elektronische-communicatiediensten (aanbieders van elektronische-communicatiediensten);
   • (ix) aanbieden van openbare elektronische communicatienetwerken (aanbieders van openbare elektronische communicatienetwerken);
9. (9) sector overheidsdiensten: diensten die worden verleend door overheidsdiensten in de zin van artikel 2, punt 10, van Richtlijn (EU) 2022/2557, van centrale overheden zoals gedefinieerd door de lidstaten overeenkomstig de nationale wetgeving (overheidsdiensten van centrale overheden);
10. ruimtesector: exploitatie van grondinfrastructuur die eigendom is van, beheerd en geëxploiteerd wordt door lidstaten of door particuliere partijen en die de levering van in de ruimte gestationeerde diensten ondersteunt, met uitzondering van aanbieders van openbare elektronische communicatienetwerken (exploitanten van grondinfrastructuur);
11. productie, verwerking en distributie van voedingsmiddelen (voedingsmiddelenbedrijven die zich uitsluitend bezighouden met logistiek en groothandel en grootschalige industriële productie en verwerking):
    • (i) grootschalige industriële voedselproductie en -verwerking;
    • (ii) diensten voor de voedselvoorzieningsketen, waaronder opslag en logistiek;
    • (iii) groothandel in voedingsmiddelen.

Artikel 3

Deze verordening treedt in werking op de twintigste dag volgende op die van haar bekendmaking in het Publicatieblad van de Europese Unie.

Deze verordening is verbindend in al haar onderdelen en is rechtstreeks toepasselijk in elke lidstaat.

Gedaan te Brussel, 25 juli 2023.

Voor de Commissie
De voorzitter
Ursula VON DER LEYEN